İki
gün önce İzkoçluk,
JST Coaching
llc, Sınır
Tanımayan Ebeveynler Topluluğu ve
İnternet Anneleri tarafından düzenlenen DEHB seminerine katıldım.
Hiperaktivitenin günlük yaşamda ne kadar çok kullanıldığını ve ne çok duymaya
alışkın olduğumuzu ama bir o kadar da ne kadar yanlış tanıdığımızı fark ettim.
Seminere katılım oldukça fazlaydı, internet
annelerinin katkılarıyla online olarak da geniş kitlelere yayıldı. Amerikalı
DEHB Koçu Jodi Sleeper Triplett ve Elgiz Henden konuşarak bizde farkındalık
yarattı.
Ben de
sizler için bazı notlar aldım.
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu milyonlarca çocuk ve
erişkini etkilemektedir. Tıbbi, psikolojik ve eğitime bağlı olan tüm
kuruluşların ana görüşünün sonucu olarak Dikkat Eksikliği-Hiperaktivite
Bozukluğu (DEHB) beyin temelli, gerçek tıbbi bir bozukluktur.
Çocukların erişkinlik dönemine kadar DEHB'i atlattığı yönündeki
yaygın inanış yanlıştır. Burada en önemli nokta, çocukluk çağında doğru tanı ve
etkili tedavidir; bu, benlik saygısını arttırmaya, akademik ve sosyal
becerileri geliştirmeye, davranış sorunlarını düzeltmeye ve DEHB'in erişkinlik
dönemindeki uzun süreli etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir.
DEHB yaş, cinsiyet, zeka seviyesi, din,ırk, ekonomik durum,
zayıf ebeveynliğin, aile sorunlarının, yetersiz öğretmenin, yetersiz okulun,
televizyon izlemenin, fazla şekerin, yiyecek alerjilerinin, az yemenin sebebiyet verdiği bir durum değildir.
DEHB’li gelişim düzeyine uygun olmayan bir hareket yapabilir.
DEHB olan çocuk yaşıtları kadar dikkat süresi ve yoğunluğuna sahip değildir.Bu
nedenle dikkatini belirli bir noktaya rahatlıkla toparlayamaz, kolayca dağılırlar. Dikkatini yoğunlaştıramaması, süresinin kısa olması unutkanlıklara, sık sık eşya
kaybetmelere, dağınıklığa ve dikkatsizce hatalar yapmalarına neden olur.
Nedeni kesin olarak bilinmiyor, tek bir nedeni yok.
Zor doğum,
Düşük doğum ağırlığı
Hamilelikte sigara ve alkol kullanımı.
Beyin hastalıkları
DEHB’li kişiye yaklaşımınızda;
Konuşma dilinizi değiştirin, beden dilinizle onlarla iletişime
geçmeyin.
- Yargılayıcı (diye
hitap etmek yerine)/ Öğrenici ve destekleyici
- Hiperaktif (yerine)/Enerjik
- İnatçı (yerine) /
Tuttuğunu koparan
- Cüretkar / Risk
alan
- Münakaşacı / İkna
eden
- Kötü el yazısı /Bir
gün doktor olabilir
İzin veriyorum yerine/ senin için iyidir, senin için sorun
değil.
-meli, -malı yerine /olabilir.
zorundasın yerine /tercih edersin.
bu bir ayrıcalık yerine / bu senin için özel
bu senin sorumluluğun yerine/ bu senin için fırsat
değerlendirebilirsin.
uyarıyorum yerine /hatırlatmak istiyorum
söylemiştim yerine /istemiştim
bekliyorum yerine /tercih ederim (yemek masasını toplamanı
tercih ediyorum, bekliyorum yerine J)
Genlerinize güvenin,
kimsenin ona inanmadığını düşündüğü herkesin ondan başarı beklediği noktada,
kendine ve sahip olduklarına inanmaya çalışarak büyük bir cesaretle geleceğe doğru
her şeye rağmen yürümek ister.
O’na odasının toplanmasını söyleyeceğiniz zaman, tüm yapması
gerekenleri okuma yazması varsa liste ile hazırlayın şayet yoksa resim ve görsellerle anlatın ve şunu
hatırlatın;
İhtiyaç duyduğunda ben buradayım, benden yardım isteyebilirsin.
Sen bunu şuanda yapamıyorsun ama öğrendiğinde yapabileceksin.
Gerçekleştiremediklerinde duyguları korku ve kaygı olur onları
rahatlatmak ve öğrenmelerini kolaylaştırmak gerekir. Zihin açıklığını
düzenlemelisiniz, bunlar eksersiz ve meditasyon olabilir. Büyükler nasıl kahve
içiyorken rahatlar gevşer aynen onun gibi düşünün…
DEHB olmak nasıl bir
şey!
Yağmurlu havada
silecekler olmaksızın son sürat ilerlemek gibi….
Beden Dili
Sözel olmayan
uyaranları anlayamam, bana kaşınızı gözünüzü kaldırırken ne demek istediğinizi
de söyleyin!
Jodi Sleeper Triplett, DEHB önce mutlaka bir psikiyatrist ile
tespit edilmeli, testle ölçülmeli sonra ilaç kullanması gerekiyorsa ebeveynler
ikna edilmeli, çocuğun geleceğe iyi hazırlanması için ilacı kullanması
gerektiğini söylüyor.
Ve mutlaka çocuğun kendi durumuyla ilgili bilgilendirilmesi
gerekiyor.
Dr. Russel Barkley'in DEHB'li çocukları olan anne ve babalara
tavsiyeleri ise şunlar;
- Kurallar
koyduğunuz zaman bunların çok spesifik olmasına dikkat edin ve yazıp asın.
- Ödülleriniz
çocuklarınız için anlamlı ve güçlü ödüller olsun.
- Sık sık geri
bildirim yapın, çocuğunuza onun ne yaptığının farkında olduğunuzu
gösterin.
- Çocuğunuza
beklentileri ve planları konusunda yardım edin.
- Çocuğunuzun iyi
günleri olabileceği gibi kötü günleri de olabileceğini göz önünde
bulundurun.
- Olumsuzluklar,yapamadığı
şeyler, cezalara odaklanmak yerine olumlulara odaklanın.
- Bir karakter
sorunu ile değil, biyolojik sorunla mücadele etmekte olduğunuzu her zaman
hatırlayın.
- Çok konuşup nasihat
vermeyin, davranışlarınız daha öğretici olacaktır.
- Espri
anlayışınızı kaybetmeyin ve sabırlı olun.
- Kendinize ve
çocuğunuza karşı hoşgörülü olun. Bu işte birliktesiniz ve elinizden geleni
yapıyorsunuz.
Jodi ile mailleşebilirsiniz;
Jodi Sleeper Triplett MCC, SCAC, BCC
JST Coaching llc
Premiere ADHD Coach Training Company
www.jstcoach.com
Elgiz Henden DEHB Koçu; izkoçluk
elgizhenden@izkocluk.com
